“Nieuwe inzichten, alledaagse struggles, creatieve gedachten ik schrijf er graag over in mijn art journals en op mijn blog“
BLOG
Categoriearchief: BLOG
DUMMY
11 januari deed ik in mijn woonplaats mee met een dummy* expositie. Eigenlijk was ik met mijn dummy de ‘aanstichtster’ hiervan…
Tijdens het openingswoord werd het begrip ‘dummy’ en de functie ervan bondig uitgelegd en toegelicht. Mijn dummy was twee jaar terug de start van een geweldig creatief avontuur. Enkele weken ervoor was ik begonnen met de jaarcursus ‘schilderen met gemengde techniek’ op de kunstacademie. Ik weet nog goed dat we de eerste les begonnen met inkt. Ik vind inkt echt een heerlijk medium om mee te werken! Vanwege mijn perfectionistische inslag ben ik rond de corona pandemie vanuit huis gaan werken met- en op afvalpapiertjes en karton. Deze benadering werkt trouwens nog steeds erg goed voor mij. Het geeft me vrijheid waardoor ik het lef heb om uit mijn hoofd– en aan de gang te gaan.
Het was aanvankelijk geen eenvoudige klus om aan de slag te gaan. Ik was altijd zo krampachtig bezig geweest met het eindresultaat, dat ik geen flauw benul van het proces had. Daarnaast had ik ook geen idee wat ik los van de commerciële trends nog meer mooi zou kunnen vinden. Laat staan dat ik wist wat mijn stijl was. Alles ging in mijn hoofd altijd volgens het boekje. Was delfts blauw in, dan was ik bezig met delfts blauwe dingen ontwerpen. Was vintage in, dan was ik met vintage bezig. Ik voelde me net een schaap dat achteraan in de kudde van commercie liep en domweg volgde. Ik wilde helemaal geen trendy kuddedier zijn! Ik wilde op zoek naar mezelf en op een aantrekkelijke manier gaan ontdekken waar ik voor stond.
“Ik voelde me net een schaap dat achteraan in de kudde van commercie liep en domweg volgde. Ik wilde helemaal geen trendy kuddedier zijn! Ik wilde op zoek naar mezelf en op een aantrekkelijke manier gaan ontdekken waar ik voor stond”
Als ik mijn allereerste dummy bekijk, dan weet ik niet wat ik zie! Ik heb daarin werkelijk alles geprobeerd wat niet bij me past! Poppetjes natekenen, met gekochte stencils werken, alcohol inkt uitproberen, acryl stempelen, een cursus vlekken maken. Iedere keer weer bekroop me dat gevoel… Het gevoel dat anderen mijn werk aan het maken waren. De poppetjes kwamen niet uit mijn hoofd, de stencils waren niet mijn ontwerp, de alcohol inkt was voor mij te hip en stempels gutsen vond ik veel oorspronkelijker dan kant en klaar kopen. De vlekken waren wel authentiek, maar als ik ze opzettelijk maakte waren ze altijd heel raar. Echt, bij mij had elke vlek z’n gebrek.
“Iedere keer weer bekroop me dat gevoel… Het gevoel dat anderen mijn werk aan het maken waren”
Kortom ik heb in die tijd voornamelijk geleerd wat mij niet ligt. Dat bracht aanvankelijk best wat frustratie en teleurstelling met zich mee. Echter nu is mijn ervaring dat het juist heel fijn is om te weten wat ik niet wil. Vanaf het moment dat ik leerde het gedachtegoed van anderen los te laten en vanuit mezelf zonder plan aan de gang te gaan, kwam de doorbraak. Deze dummy ontstond uit niets en kreeg vorm door kladjes, aantekeningen en krabbels over nieuwe dingen die ik op de cursus leerde en mijn eigen gedachteproces. Het werd een steeds mooier stukje werk en ik begon daardoor op een bepaald moment te spelen met het idee om de dummy om te dopen naar het uiteindelijke resultaat.
Halverwege veranderde ik van koers en bleek m’n dummy toch alleen bestemd voor het dummy zijn. Een tijdelijke inspiratiebron voor het ruim 100 pagina’s tellend boek Uitjeëitje. Uitjeëitje kwam in mei 2023 vers van de pers en er zijn inmiddels 40 exemplaren van in omloop. En dat is best leuk voor een conceptboekje.
Een dag voor deze expositie, op 10 januari heb ik Uitjeëitje bij een uitgever ingediend om te kijken of zij mogelijkheden zien om dit boek uit te geven. Of het gaat lukken weet ik nog niet, maar één ding weet ik wel: Als ik nog steeds in mijn hoofd had gezeten waren noch de dummy, noch het boek, noch de expositie er geweest en had ik nog steeds een groot deel van mijzelf niet ontdekt.
* Een dummy (art journal) is een schrift/boekje waarin concepten en ideeën geschetst en opgeschreven worden. Voor de ene kunstenaar is het een hulpmiddel en voor de andere een doel op zich.
WILSKRACHT
In februari heb ik m’n nieuwsbrief lezers een dosis Willpower gegeven in de vorm van een printbaar lucifersdoosje. Het idee zat al maanden in mijn hoofd. Ik wilde het wel uitwerken, maar het kwam er gewoon niet van. Er was niet voldoende wilskracht in mij aanwezig om spontaan een wilskracht doosje te maken. Door er een belofte van te maken aan m’n nieuwsbrief lezers, had ik uiteindelijk wel de motivatie om het te doen.
Een stok achter de deur kan dus in bepaalde situaties helpen. Maar er zijn ook heel wat situaties te noemen waarin de motiverende kracht van Wil het laat afweten. Zo probeer ik al 15 jaar op deze kracht mijn ideale gewicht te bereiken met helaas het tegenovergestelde resultaat. Op het moment dat de stok achter de deur verdwenen is of niet meer werkt, blijkt wilskracht een onbetrouwbare bron te zijn.
Ik stel me bij wilskracht altijd een soort superheld bij voor, die je te hulp schiet op het moment dat hem nodig hebt. Het leuke aan het woord wilskracht is, dat het zich uitstekend leent om te veranderen in de superheldenterm: Wils kracht ofwel de kracht van Wil.
Helaas is de Wil die ik ken meer een duveltje uit een doosje dan een held, hij doet niets of je drijft je tot het uiterste. Onthoud één ding heel goed als het om deze anti-held gaat: Jij bent niet zwak, Wil is gewoon een rotzak! Je hebt Wils magische kracht helemaal niet nodig. Bekijk het vanuit een ander perspectief. Maak elke dag – trouw – kleine, laagdrempelige stapjes en wees vooral mild voor jezelf. Daar kom je een stuk verder mee dan met Wils kracht!
“Onthoud één ding heel goed als het om deze anti-held gaat: Jij bent niet zwak, Wil is gewoon een rotzak!”
UITSTELGEDRAG
Tijdens het schrijven van mijn boek kwam ik erachter dat mijn uitstelgedrag niet ontstaat door één factor, maar een combinatie is van verschillende factoren samen. Perfectionisme en het hardnekkig vasthouden aan dromen die nooit uitkomen (roze wolken) zijn beide perfecte ingrediënten voor uitstelgedrag.
Ik heb voor morgen de beste plannen, schema’s en ideeën op de plank liggen, maar weet voorbaat al dat ik die plank mis ga slaan. Morgen is veilig, morgen is later, morgen is niet nu. Morgen kan geen kwaad. Morgen heb ik geen invloed op, morgen is morgen en dan zien we wel weer… Mijn morgen is een sprookje, een fata morgana. Een luchtspiegeling vol roze wolken. Het luchtkasteel van madam Inner Criticus, ver buiten het bereik van de realiteit. Afgebakend van de route naar succes en de route van doorzetten. Mijn morgen is een loze belofte vermomd in een heerlijke, dikmakende, roze, zoete, kleffe suikerspin.
“Mijn morgen is een loze belofte vermomd in een heerlijke, dikmakende, roze, zoete, kleffe suikerspin”
Okay, in het lyrisch essay van de vorige paragraaf zijn het voornamelijk de plannen en voornemens die blijven kleven aan de suikerspin. In m’n vorige blogpost heb ik hier al uitgebreid over geschreven. Maar hoe zit het nu met de gewone dagelijkse taken die worden uitgesteld? In feite zijn het allemaal kleine dingen waarbij nou niet echt het toekomstbeeld op het spel staat. Gedoe is hier het sleutelwoord! Ik merk dat als ik iets uitvoer dat me geen moeite kost, ik het zonder nadenken doe. Kost iets me energie, omdat er gedoe bij komt kijken, dan slaan mijn hersenen geheid op de vlucht. Zo zit ik bij administratief werk steevast op het internet en stel ik zaken die ik moet uitzoeken almaar uit. Ik ben daarom ook supertrots op mezelf als ik mijn wekelijkse lijstje met lastige dingen heb afgerond. Er komt alleen nooit een einde aan, want lastige dingen horen nou eenmaal ook bij het leven.
HET LAND-VAN-OOIT
In mijn voorgaande blogpost WEL HEB IK OOIT! vertelde ik over m’n inner criticus en zei ik dat het me niet zou verbazen als ze op de troon van het Land-van-Ooit zit.
Misschien vraag je je nu wel af wat het Land-van-Ooit eigenlijk is. Begin vorig jaar heb ik een boek geschreven over verschillende uitdagingen die ik regelmatig tegenkom. En één van mijn vele uitdagingen heeft te maken met het Land-van-Ooit . Ik quote mezelf even: “…als ooit nu wordt en nu valt tegen…” dan valt er – naast mijn geleverde inspanning – nogal wat te verliezen. Het land van ooit vertegenwoordigt mijn (bijna) onbereikbare dromen die ik najaag. Mijn tactiek? Uitstelgedrag! Werkt altijd! Het resultaat? bergen dromen en bakken frustratie! Echt, om moe van te worden…
Om mijn ervaring hiermee te illustreren heb de onderstaande strip uit mijn boek gepakt. De roze wolken vertegenwoordigen m’n dromen. Je mag ze zien als een roze, rustgevende, hemelse roes waarmee ik m’n brein masseer, kalmeer en reguleer. Iedere dag geef ik mezelf weer oogluikend toestemming om nog heel even te blijven dromen. Elke lege, onbehagelijke ruimte prop ik vol met roze wolken. Het is alsof ik met een virtual reality bril op in een kerker loop. De omgeving zit er prachtig uit, maar er knaagt hier en daar wel wat aan m’n tenen… Over ratten gesproken, het is een rat race! Een slang van zinloze gedachten die (ver)leidt tot… nul resultaat. Roze wolken maskeren m’n angst voor mislukking en saboteren vooruitgang.
“Het is alsof ik met een virtual reality bril op in een kerker loop. De omgeving ziet er prachtig uit, maar er knaagt hier en daar wel wat aan m’n tenen…”
Ooit is niets, ooit is leeg, ooit is een rat race, ooit is nooit. Ooit is een nare gewoonte, een verslaving, een gezwel dat klein begint maar uiteindelijk groeit tot iets dat sterker en groter is dan wat ik aankan. Het rooft energie. Ooit is een luchtkasteel in het Land-van-Ooit. En nu mag jij me vertellen wie er volgens jou in dat luchtkasteel op de troon van het Land-van-Ooit zit…
Pas op! Want achter elke roze wolk schuilt een donderbui. Als je opruimt kom je ook puin tegen en puin ruimen kan een pittige klus zijn. Dromen die niet haalbaar zijn kunnen in duigen vallen. Gelukkig zijn donderbuien meestal heftig, maar wel van korte duur. Toegeven dat niet alles lukt of kan, kan een traantje geven. Maar lucht uiteindelijk altijd op.
VAN COWARD NAAR COW-ART
De woordspeling in de titel bevat precies de twee woorden die m’n ontwikkeling op kunstschildersgebied weergeven. Lafaard en koeien kunst. Ik roep al jaren dat ik niet echt uit de verf kom. Nee, ik ben zeker geen held als het op schilderen aankomt. Klassieke schilder- en tekenlessen houd ik meestal maar kort vol, omdat ik bang ben om te falen. Enkele jaren geleden was mijn faalangst nog veel erger, het verlamde me zelfs. Ik maakte bijna niets uit angst het te verpesten.
Uiteindelijk heeft mijn conclusie – dat ik meer te verliezen heb als ik niets doe – me over de streep getrokken om te gaan beginnen met een art journal. Daarin ontdekte ik wat ik leuk vond om te doen. Door de kleine successen in mijn art journal kreeg ik meer vertrouwen in het proces. Ik zeg bewust proces in plaats van eindresultaat…
“Uiteindelijk heeft mijn conclusie – dat ik veel meer te verliezen heb als ik niets doe – me over de streep getrokken om te gaan beginnen met een art journal“
Door elke keer weer opnieuw het proces in te gaan en daar bewust mee bezig te zijn, groeide mijn zelfvertrouwen en durfde ik het aan om de stap te nemen naar groter abstract, niet figuratief werk. Uiteindelijk heb ik me zelfs aangemeld voor een jaarcursus op de kunstacademie waar ik – om toegelaten te worden – mijn werk moest laten zien. Nu, anderhalf jaar later, maak ik een nieuwe stap (erbij). Ik waag me opnieuw aan figuratief schilderwerk maar dit keer schilder ik herten en koeien in mijn eigen stijl en geheel angstvrij!
LOEI LEUK
Ik ben nog steeds groot fan van niet figuratief schilderen, gewoon omdat het kan en omdat het ontzettend lekker is om te doen. Verstand op nul, zicht op oneindig en gaan!
“Verstand op nul, zicht op oneindig en gaan!”
Op de kunstacademie worden we regelmatig uitgedaagd om uit onze comfortzone te komen. En soms is dat helemaal niet zo’n verkeerd idee. Even iets heel anders doen – hoe lastig dit in de eerste instantie kan zijn – helpt juist om los te komen van de gewoontepatronen waar ik de afgelopen maanden in zat. Het opent weer nieuwe deuren voor toekomstige creaties. Nooit geweten dat een koe schilderen ook best fijn kan zijn!
“Het opent weer nieuwe deuren voor toekomstige creaties”
WEL HEB IK OOIT!
Voor het gemak personifieer ik de innerlijke criticus in een vrouwelijke vorm. De innerlijke criticus wie kent haar niet? Berucht en gevreesd met name onder creatieve lieden. Helaas ken ik haar maar al te goed en geeft ze mij aandacht in overvloed.
In mijn leven heeft deze madame het iets te veel en te vaak voor het zeggen. Ze vertelt me vooral wat ik niet moet doen, wijst me steevast op alles wat fout gaat of fout kan gaan en corrigeert me de hele dag door. Daarnaast trekt ze alles wat ik aan het doen ben in twijfel en probeert me met rede ervan af te halen. volgens haar moet ik maar gewoon blijven wie ik ben. Grote plannen worden op voorhand ontmanteld en weggezet als onzin of te veel gedoe.
Fatsoen heeft ze niet, ze kakelt bij alles wat ik doe er lustig op los. Als ik iets gemaakt heb waar ik trots op ben, wordt het binnen no time door haar gedegradeerd van “wauw” naar “au”. De ene keer kan ik er beter mee omgaan dan de andere keer. Vooral als ik niet lekker in mijn vel zit. Dan is het geen zaak meer van vallen en opstaan, maar van falen en afgaan. Iedere keer als ik m’n hoofd boven het verrekte maaiveld uitsteek, waarschuwt ze me voor gevaar en komt vervolgens met tig rampscenario’s aanzetten, uitgewerkt tot in het kleinste detail. Werkt haar strategie niet, dan stuurt ze tientallen beren op de weg en monteert ze overal haken en ogen aan. De perfecte zoethouders voor een piekeraar als ik!
Haar missie is geslaagd als ze me van alle kanten heeft weten te ontmoedigen. Om de ontmoediging te beklinken haalt ze haar clichés van ‘eeuwige tweede’ en ‘gewoon een middenmoter’ uit het stof en poetst ze gretig op om ze vervolgens als glimmende trofeeën op een prominente plek in mijn bewustzijn te zetten als schitterend bewijs van mijn onvermogen.” Wie zit er nou op mijn spullen, mijn werk of ideeën te wachten? Ze is echt heel goed in wat ze doet en waarschijnlijk nog veel perfectionistischer dan ik ben. Het zou me niet verbazen als zij op de troon van het Land-van-Ooit zit.
“Om de ontmoediging te beklinken haalt ze haar clichés van ‘eeuwige tweede’ en ‘gewoon een middenmoter’ uit het stof en poetst ze gretig op om ze vervolgens als glimmende trofeeën op een prominente plek in mijn bewustzijn te zetten als schitterend bewijs van mijn onvermogen.“